Halk arasında sara nöbeti olarak bilinen ve her yaşta görülebilen epilepsi, çeşitli klinik tipleri olan, tekrarlayıcı karakterli, bilinç kaybı ve motor bozukluklara yol açan, nöbetler şeklinde süren bir hastalıktır.
Hastalığın etiolojisi konusunda pek çok faktörler ortaya atılmışsa da çok defa kesin bir neden bulunamaz. Genetik, Konjentinal (doğmalık) hastalıklar, sifiliz, konjenital idiosi (zeka özürlülüğü), tüberoz skleroz, kistik poransefali, enfeksiyonlar, beyin absesi, zehirlenmeler (kokain, novakain, nikotin, alkolizm, adrenalin) sayılabilir. Beyin dokusunu zedeleyen, kanamalara neden olan kafa travmaları, beyin tümörleri, alerji etiolojik sebep olarak gösterilenler arasındadır.
Epilepsi nöbetleri nöronlarda (beyinde motor sinir hücreleri) meydana gelen anormal deşarjlardır.
Klinik Şekilleri ve Belirtileri :
Grand Mal Epilepsi :
Bu tip epilepsi nöbeti (konvülziyon) başlamadan görülen bazı belirtilerle (fena koku, bir ses duyma, bulantı, baş ağrısı, karın ağrısı gibi) hasta nöbetin geleceğini hisseder. Bu ön belirtilere aura denir. Bundan sonra hasta çok defa bir çığlıkla kendini yere atar, kol ve bacakları açılıp kapanarak kasılmaya, ağızdan bazen kanlı olabilen köpükler gelmeye başlar. Bilinci kaybolmuştur. İdrar ve gaitasını kaçırabilir. Kasılmalar yavaşlayarak sonlanır hasta derin bir uykuya dalar. Kısa bir süre sonra uyanır. Olanları anımsamaz.
Epilepsi nöbetlerinde en büyük tehlike hasta düşeceği yeri seçemez ateş, su ya da sert taşlar üzerine hiç fark etmeden düşebilir. O sırada bilincini yitirmiştir.
Petit Mal Epilepsi :
Bu nöbet gözlerde kayma, göz kırpma, başı sallama veya kol ve bacaklarda ritmik çok kısa süreli kasılmalar şeklinde olup geçici bir bilinç kaybı vardır. Püberte (ergenlik) çağında çok defa kaybolur. Zeka üzerine zararlı etkisi çok seyrek görülür. Nöbet sırasında hasta düşmez fakat elindekileri düşürebilir. Hasta nöbetten önce okuyor veya yazıyorsa birden durur, nöbet geçince yeniden başlar. Hasta konvülziyon geçirdiğini hatırlamaz.
Epilepsi Nöbetinde İlk Yardım :
1 – Hasta tehlikesiz bir yerde yatıyorsa kaldırmayınız.
2 – Yol kenarı veya yüksek bir yerde yatıyorsa düşmesini önleyiniz.
3 – Hastanın nöbet sırasında çok sıkı kapama ile dişlerini kırmasını veya dilini ısırmasını önlemek için dişleri arasına bir mendil ya da katlanmış satgı bezi veya kağıt koyunuz.
4 – Kasılma sırasında kol, el veya parmaklarını zorlayarak açmaya çalışmayınız, kırılabilir.
5 – Nöbet sırasında içecek bir şey vermeyiniz, hava yollarına kaçabilir.
6 – Nöbet sonu uykuya dalan hastayı rahat bırakınız.
7 – Uyandığı zaman kendisine geçirdiği nöbetin ne şekilde seyrettiği konusunda bilgi vermeyiniz, ruhsal yönden sarsılır ve aşağılık duygusuna kapılabilir.
8- Doktora başvurmasını sağlayınız.