2010 Yılında yapılan özürlülük oranları değişikliğiyle, böbrek nakli olanların özürlülük oranları %40’tan %70’e çıkarmıştı. Bu değişiklik binlerce böbrek nakilli kişiyi ilgilendiren hayati bir değişiklikti. Zira böbrek hastası olupta malulen emekli olan kişiler nakil sonrası özürlülük oranları %40’a düşürülüyor ve malulen emeklilikleri iptal ediliyordu. Yapılan bu değişiklikle malulen emekliliklerinin iptal edilmeyeceğe sevinen böbrek nakilliler ne yazıkki tam bir hayal kırıklığına uğradı.
Peki neydi bu hayal kırıklığı?
Sosyal güvenlik uzmanı Ali Tezel’e kulak verip yaşanan / yaşatılan hayal kırıklığının perde arkasını öğrenelim.
Böbrek nakli olanların oranı kaçtır?
23 Şubat 2011 günü bu köşeden, “Böbrek Nakli Olanların Malüllük Aylığını Kurtardık” diye başlık atmıştık. Zira, 2 Nisan 2010 günü Ceyda Erenoğlu tarafından yayınlanan haberde, malülen emekli olan böbrek diyaliz hastalarının sonradan böbrek nakli olmasıyla malüllük aylıklarının kesilmesinden korktuklarından, sıraları geldiği halde nakil olmak istememeleri konu edilmişti.Çünkü, 16/7/2006 tarihli ve 26230 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre, aşağıda görüleceği üzere diyaliz tedavisi gören böbrek hastalarının özür oranı yüzde 90 iken böbrek nakli (transplantasyon) olan kişiler de oran yüzde 40 olarak uygulanıyordu.
Diyaliz tedavisi gerektiren Kronik Böbrek Yetmezliği % 90
Renal Transplant (Transplante böbreğin fonksiyonları da değerlendirilecek ve eklenecektir) %40
Yeni Yönetmelik hepsini kurtarmıştı
16 Aralık 2010 günü Resmi Gazete’de yayınlanan yeni yönetmelik ise 2006 yılında çıkartılan yönetmeliği tamamen ortadan kaldırdı ve özür oranlarını değiştirdi. Yayımlandığı 16 Aralık 2010 günü yürürlüğe giren yeni yönetmelik gereğince, artık renal transplantasyon yani böbrek naklinin oranı yüzde 40’dan yüzde 70’e çıkarıldı.Bu değişiklik sonrasında artık malülen emekli edildikten sonra böbrek nakli olan SSK ve Bağ-Kur’luların malüllük aylıkları kesilmeyecek.
Diyaliz tedavisi gerektiren Kronik Böbrek Yetmezliği % 90
Renal Transplant %70
SGK, yeni yönetmeliği tanımam diyor
Yukarıda gördünüz, artık böbrek nakli (transplantasyonu) olanların özür oranı hastaneler tarafından yüzde 40 değil yüzde 70 olarak verilmektedir. SGK’dan malülen emekli olabilmek için ise yüzde 60 rapor oranı yeterlidir.Fakat, SGK ben bu yönetmeliği tanımam ben diyor. Sosyal Güvenlik Kurumu ilgilere gönderdiği yazılarda,
“Böbrek nakli olan diyaliz hastalarının böbrek nakli söz konusu olduğunda, 16/12/2010 tarihli ve 27787 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan (Özürlülük Ölçütü Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğin Ek-2 özür oranları cetvelinde nakli sonrası verilecek olan iş gücü kaybı oranlarının % 40’dan, %70’e çıkartıldığı, bu yeni gelişme ile organ nakli yapılan kişilerin de 5510 sayılı Kanunun 25 inci maddesinde “çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün eli az % 60’ını kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı malül sayılır” şartının artık nakilli kişiler için de geçerli olduğu anlamına geldiği, bu gerekçeyle böbrek nakli olupta maluliyetleri sonlandırılanlara maluliyetlerinin devamı hususu istenmektedir.
Ancak, biz bu yönetmeliğe göre özür durumu tespiti yapmıyoruz bizim baktığımız yönetmelik, 11/10/2008 tarihli ve 27021 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit işlemleri Yönetmeliği’dir, diyor.
Yönetmeliğin biri yüzde 40 diğeri yüzde 70 diyor
Durum ortada, böbrek nakli olanlara bir yönetmelik yüzde 70 işgöremez diyor SGK’nın uygularım dediği yönetmelik ise yüzde 40 uygularım diyor. Bu durumda aynı kişinin özür durumu için iki yönetmelik çelişmektedir. Bu sorunu da ancak mahkemeler çözebilir. Zira, SGK’da yönetmeliğini değiştirip yüzde 70 yaparsa sorun davasız-mahkemesiz hallolur ama SGK’nın buna yanaşmayacağı da görülüyor.
Ali Tezel