Mide Kanaması Nasıl Olur? Nasıl Anlaşılır? Tedavisi Nasıldır?

Mide kanaması, üst gastrointestinal sistem kanamaları arasında en sık görülen kanamalardır. Akut ve kronik olabilmektedirler. Akut kanamalar , mide perforasyonları ile birlikte olduğunda hayatı tehdit edebilmektedir. Kronik kanamalar ise anemi ve vitamin eksiklikleri ile birlikte birçok hayati rahatsızlığa neden olmaktadır.  Bu nedenle hem hastalar hem de hekimler açısından acil müdahale gerektiren bir hastalık olarak ele alınmaktadır.

Mide kas yapısı oldukça gelişmiş ve içeriği asit olan bir organdır. Asit içerikten kendisini korumak için mukus adı verilen bir madde mide iç yüzeyini kaplamaktadır. Asit salgısının artması yada mide yüzeyinde mukus salgılayan hücrelerin hasarı sonucunda mide de erozyon ve yara oluşumu başlar. Özellikle diyetsel faktörler, bilinçsiz ağrı kesici kullanımı ve yanlış beslenme mide yüzeyindeki bu yara oluşumunu hızlandırır. Midede oluşan bu yaralar ülser olarak adlandırılır. 1990’lı yıllara kadar mide yüzeyinin tahribatı sadece beslenme ve genetik yapı ile açıklanırken 90’lı yıllarda aslında predispozan bu faktörlerin yanında en önemli faktörlerden birinin de h.pylori adı verilen bir bakterinin ülserlere neden olduğunun bulunması ülser ve ülser kanamalarının tedavisinde yeni bir çığır açtı. Önceleri sadece asit salgılanmasını azaltan antiasitler tedavide kullanılırken olayın iltihabi bir süreç olması da anlaşılınca tedavi protokollerine antibiyotiklerde eklendi.

Kronik mide kanamalarında hasta genellikle dışkı renginin siyaha dönmesi, ağızdan kahve telvesi-kolaya benzer şekilde kusma gibi belirtiler ile gelir. Taze kan şeklinde aşırı kanamalarda ise daha çok özefagus varis kanamalarından şüphelenilir. Kanın midede sindirilmesi ile eritrositler içerisindeki demir ortaya çıkar ve demir dışkı rengini siyaha boyar. Bu nedenle hastanın dışkı rengi sadece mide kanaması için değil tüm gastrointestinal sistem için önemli bir tıbbi öykü donesidir.
Mide kanamasından şüphelenilen bir hastada ilk yapılacak fizik muayene rektal tuşe ile gaita rengini kontrol etmektir. Gaitada dışkı renginin siyaha boyanmış olması “melena” , kusma ile çıkan mide içeriğinin siyah – kahve telvesi – şeklinde olması da “hematemez” olarak isimlendirilir.  Ayrıca rutin olarak hemogram çalışılması da heboglobin değerinin değerlendirilmesi ile kaybedilen kan ve kanamanın neden olduğu kansızlığın tespitinde önemlidir.
Eğer kanama derin bir anemiye neden olmuş ise hastaya hemen kan transfüzyonu yapılmalı ve volüm arttırıcı tedavi başlanmalıdır. Ayrıca hastanın kanama değerleri olan aPTT ve PT değerleri de mutlaka rutin olarak çalışılmalıdır.

Mide kanamalarında hem kanama odağının tespiti hem de kanamanın durdurulması için gastroskopi yapılması elzemdir. Gastroskopi fiber optik bir kamera borusu ile ağızdan özefagusa ve mideye girerek mide iç yüzünün görüntülenmesi işlemidir. Kanama odağına gastroskopi ile müdahale edilip kanama durdurulabilir ve aynı zamanda da patolojik inceleme için örnek doku parçası alınabilir. Mide kanamaları gastrik kanserlerinde habercisi olabilmektedir. Hastalar dispeptik şikayetlerini rutin olarak algılamakta ve geçiştirmektedirler. Sinsi ilerleyen mide kanserleri genellikle lenf metastazlarını yaptıktan sonra ileri evrede belirti vermeye başlamaktadırlar.

Mide kanaması geçiren kişiler devam tedavilerinde PPI adı verilen asit salgısını azaltıcı “proton pompa inhibitörleri” ni kullanmak zorundadırlar. Ayrıca antibiyotiklerde tedaviye eklenmeli ve h.pylori eradikasyonu sağlanmaya çalışılmalıdır. Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar olarak bilinen ağrı kesiciler mide kanamasının sorumlularındandır. Uzun süre bu tip ağrı kesici kullanıcı akut mide kanamaları ile sonlanmaktadır. Bu ilaçlar ağrı kesici etkinin yanında mide iç yüzü mukus salgısını azaltmaktadırlar. Bu nedenle hem mide kanaması riski olan hem de ağrı kesici kullanan kişilerin mutlaka koruyucu proton pompa inhibitörü kullanmaları gerekmektedir.