Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından dünyada en fazla ölüme sebebiyet veren ikinci hastalık olarak listelenen, pençesine aldığı hastaları günden güne eriten oldukça tehlikeli bir hastalık çeşidi olan cinsel yolla bulaşan hastalıkların tedavisi için kişiler mutlaka acele etmelidir. Erken teşhis gibi edildiği takdirde kişilerin hastalığın etkisinden çıkabilmesi mümkün olduğu gibi, çoğu zaman bu hastalığın ömür boyu sürdüğü de görülmüştür. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar fiziksel temas ve cinsel ilişki sonucu kişilere bulaşır. Birden fazla partneri olan ve bu partnerleriyle ilişkiye giren kişilerin CYBH olarak kısaltılan bu hastalık çeşitlerine yakalanma olasılığı daha yüksektir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, kan yolu ile de bulaşabilir mi?
HIV ( AIDS virüsü), hepatit B virüsü ve frengi mikrobu kanda da bulunduğundan cinsel ilişki dışında kan yolu ile de bulaşabilen hastalıklardır. Bulaşmada kontrolsüz kan nakli, steril ( mikroplardan arındırılmış) olmayan şırınga ve iğneler, kesici ve delici aletler de rol oynar. Damar içi uyuşturucu bağımlılarının kullandıkları şırınga ve iğneler ile bu hastalıkların bulaşma riski vardır.
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların hangileri anneden bebeğine bulaşabilir?
HIV enfeksiyonu, hepatit B, sifiliz (frengi), gonore (bel soğukluğu), herpes ve klamidyoz adı verilen hastalıklar gebelik süresince veya doğum sırasında anneden bebeğine bulaşabilir.
Bu Hastalıklarda Her Zaman Belirti Olur mu?
Cinsel temastan sonra hastalık belirtilerinin ortaya çıkması için geçen süre (kuluçka süresi) hastalıktan hastalığa fark gösterir. Her zaman belirti olmayabilir. Bu süre günler ( bel soğukluğu ), haftalar ( klamidyoz,hepatit B ), aylar ( frengi ) ya da yıllar (AIDS) olabilir. Bazen de rahatsız etmeyecek kadar hafif belirtileri olabilir. Özellikle kadınlarda bazen hiç belirti görülmez. Ancak, tedavi edilmediği sürece, belirtisiz enfeksiyonu olanlar, bilmeden hastalığı başkalarına bulaştırırlar.
Belirtileri Nelerdir?
İdrar yaparken yanma, acıma, sık sık idrara gitme
Peniste, vajinada, makatta veya ağızda yaralar, siğiller ve içi su dolu kabarcıklar oluşması
Penis, vajina veya makattan akıntı olması.( Bu akıntı su gibi, süt gibi, beyaz, sarımtırak veya yeşil olabilir ve kokusu normal vajina akıntısından farklıdır.)
Kasık kıllarında, makatta veya vajina etrafında kalıntı
Kasıklarda şişkinlikler ve bezeler
Yumurtalıkların birinde veya her ikisinde ağrı
Karnın alt bölümünde ağrı
Cinsel ilişkiden sonra kanama
Cinsel yolla bulaşan hastalıklarda bu belirtilerden biri ya da birkaçı beraberce görülebilir, ancak bunlar başka hastalılara da bağlı olabilirler. Tanı konması ve tedavi için cinsel yolla bulaşan bir hastalıktan şüphelendiğinizi söyleyerek doktora gitmelisiniz.
Bu Hastalıkların Tedavisi Var mı?
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar tedavi edilebilirler. Ancak AIDS’in tedavisi yoktur. Ayrıca Hepatit B’den de aşı ile korunabilirsiniz.
Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Eğer cinsel yolla bulaşan bir hastalığa yakalanıp tedavi edilmezseniz bu ciddi sonuçlar verebilir. Kısırlık ya da kadınlarda dış gebelik gibi… Ayrıca bir cinsel yolla bulaşan hastalığa yakalanmak, AIDS (HIV) virüsünü almayı kolaylaştırır.
Bu Hastalıklar Cinsel İlişki Dışında da Bulaşabilirler mi?
Bu hastalıklardan birinin mikrobunu taşıyanlar gebelik veya doğum sırasında taşıdıkları mikrobu bebeklerine geçirebilirler.
AIDS virüsü ve Hepatit B mikrobu taşıyan kişilerden kan nakli, steril olmayan iğnelerle kan alınıp verilmesi, tedavi yapılması, damardan uyuşturucu kullanımıyla (başkasının iğnesinin kullanılması ile) veya temiz omayan iğnelerle dövme yapılması, kulak delinmesi gibi yollarla bulaşabilir.
Başkasının bardağını veya çatal kaşığını kullanmakla cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalanmazsınız.
Ayrıca başkasının nefes ve öksürüğünden, onunla el sıkışmak ve öpüşmekle da bu hastalıklar bulaşmaz. Böcek ve sivrisinek ısırması, tuvaletlerden (klozet kapağından), yüzme havuzları veya hamamlardanda bu tür hastalıklar bulaşmaz.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan nasıl korunulur?
Cinsel ilişkide kondom kullanın.
Cinsel eş sayısının artmasının, hastalık bulaşma riskini de arttırdığını unutmayın.
Hastalık belirtisi olmadan da bulaşma olabileceğini unutmayın.
Alkol ve uyuşturucunun doğru ve sağlıklı düşünmeyi engelleyerek, cinsel ilişki sırasında olumsuz davranışlara neden olabileceğini aklınızdan çıkarmayın.
Size nakledilecek kanda gerekli testlerin yapılıp yapılmadığını sorun.
Başkalarının kullandığı şırınga ve iğneyi kullanmayın. Bir defa kullanılıp atılan şırınga ve iğne kullanılmasını isteyin.
Hamile iseniz, doğum öncesi dönemde düzenli sağlık kotrollerinizi yaptırın.
Cinsel Yolla Bulaşan Bir Hastalık Olduğunu Düşününce Ne Yapmalıdır?
Cinsel yolla bulaşan hastalık belirtilerinden kuşkulandığınızda muhakkak bir uzmana başvurun. Yakınmalarınız kaybolsa da, hastalıklar genellikle kendiliğinden iyileşmezler. Tedavi her zaman gerekir.
Hangi hastalıklar cinsel ilişki yoluyla bulaşabilir ?
Bugün için 40’ dan fazla cinsel yolla bulaşan hastalık bilinmektedir. En sık rastlanılanları:
HIV enfeksiyonu ( AIDS )
Hepatit B
Bel soğukluğu ( Gonore )
Frengi
Klamidyoz
Kandidiyazis
Trikomoniyazis
Yumuşak şankır
Granuloma inguinale
Genital herpes
Lenfogranuloma venerium
Doktora Gidin!
Laboratuar incelemesi gerektiren bu hastalıkların tedavisi şimdilik kolay olarak gözüküyor. Doktorun size verdiği tedaviyi tam uyguladığınız ve tedavi sürecinde cinsel ilişkide bulunmadığınız takdirde hastalığı üzerinizden daha da kolay bir şekilde atabilmeniz mümkün. Veya kondom kullanarak da bu hastalığın tedavisinde önemli bir aşamayı tamamlamış olabilirsiniz. Hastalık size bulaştığı için cinsel ilişkide bulunduğunuz herkese de bulaşabilir, bu konuda eşinizi uyarmanızda fayda olacaktır.
Güvenli cinsel ilişki kurunuz: Cinsel yolla bulaşan hastalığı olmayan, başka biriyle ilişkisi olmayanlarla ve tek bir eşle cinsel ilişki kurmaya özen gösterin. Sizin tek eşiniz olabilir. Ama eşinizin başka eşi olmadığından da emin olunuz.
Şüpheli her ilişkide: Başkasıyla cinsel ilişkiye girdiğini bildiğiniz ya da düşündüğünüz herkesle kurulan ilişki şüphelidir. Kondom(kılıf) kullanın. Güvenli cinsel ilişki için kondom kullanımıyla ilgili ayrıntılı bilgi edinin.