2015 Yılı Engelli Hakları

Gerek parasal, gerek vergisel haklar konusunda devletin engellilere tanıdığı bir çok hak bulunmaktadır. Bu haklara genel anlamda engelli hakları dense de tüm engelli haklarından herkes eşit şekilde faydalanamıyor. Her engelli hakkında faydalanmak için o hakka ilişkin şart ve koşulları yerine getirmek gerekmektedir. Güncel bilgi olması açısından sizler için 2015 yılı engelli haklarını derleyip toparlamaya çalıştık

GÜNCEL ENGELLİ HAKLARI

ENGELLİ HAKLARI KONUSUNDA YASAL DAYANAKLARIMIZ

Anayasanın 10 Maddesine ilave edilen (2010 yılı referandumunda ) cümlede pozitif ayrımcılık gereği ”engelliler hakkında alınacak tedbirlerin eşitlik ilkesine aykırı olamayacağı” ifadesi yer alır.
Anayasanın 42. maddesi 8. fıkrası; “Devlet, durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alır”.
Anayasanın 49. maddesi; “Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir.”
Anayasanın 50. maddesi 2. fıkrası;” Bedenî veya ruhî yetersizliği olanların çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar”.
Anayasa 70. madde; “Her Türk kamu hizmetlerine girme hakkına sahiptir” .
Anayasa 70.Madde 2. fıkra; “Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayırım gözetilemez.”
5378 Sayılı Engelliler Yasası Madde 15;” Hiçbir gerekçeyle engellilerin eğitim alması engellenemez.Engelli çocuklara, gençlere ve yetişkinlere, özel durumları ve farklılıkları dikkate alınarak, bütünleştirilmiş ortamlarda ve engelli olmayanlarla eşit eğitim imkânı sağlanır.”

Engelli hakları konusundaki taleplerimizin yasal dayanaklarını Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesinden. Anayasa ve 5378 Sayılı Engelliler Yasasında yer alır.

Engelli çalışanlar hakkında 2014 EPSS Yönetmeliğinde aşağıdaki hükümler yer alır:
MADDE 16 ‒ (1) Kamu kurum ve kuruluşları çalışma yerlerini ve eklentilerini, engellilerin erişebilirliğine uygun duruma getirmek, engellilerin çalışmalarını kolaylaştıracak gerekli tedbirleri almak ve engellilerin görev yaptıkları kadronun gereği olan işleri yapabilmeleri için engel durumlarına göre gerek duyulan yardımcı ve destekleyici araç ve gereçleri temin etmek zorundadır
(2) Engelliler, engelliliklerini artırıcı ve ek engel getirici işlerde çalıştırılamaz.
MADDE 10-(3) Engellilerin istihdam edileceği uygun münhal kadro bulunmadığı takdirde hizmet gereklerine ve genel hükümlere göre diğer münhal kadrolarda değişiklik yapılarak gerekli kadrolar temin edilir. Engelli personelin istihdam edileceği birimler engellilerin engel durumları dikkate alınarak ilgili kamu kurum veya kuruluşunca belirlenir.
ENGELLİ HAKLARI

1-SU İNDİRİMİ:Her belediye bu indirimi uygulamak zorundadır.Ankara’da 18 yaşını dolduranlar için indirim oranı %50’dir.
NOT:Yaş sınırının kaldırılması taleplerimiz arasındadır.

2-DİGİTÜRK İNDİRİMİ:%40 ve üzeri engellilere % 50 indirimlidir.Bu hakkı kendi evinizde kullanmıyorsanız istediğiniz bir kişinin bu indirimi kullanmasını sağlayabilirsiniz.

3-ŞEHİR İÇİ ULAŞIM:Belediye otobüslerinden %40 ve üzeri engel oranına sahip olanlar ücretsiz,’’ağır engelli’’ibareli raporu olanlara kendisi ile birlikte olan bir refakatçi de ücretsiz yararlanır.

4-EKPSS ‘YE GİRME HAKKI:%40 ve üzeri tüm engellilerin sınava girme hakkı vardır.
EKPSS 27 Nisan 2014 Pazar günü yapılacaktır.

5-GELİR VERGİSİ İNDİRİMİ: %40 ve üzeri tüm engelli çalışan ve engelli çocuğu olan çalışanlar gelir vergisi indiriminden yararlanır.Serbest çalışanlar da bu hakkı kullanır.
NOT:Vasisi olmak,aynı hanede oturmak ve bakmakla yükümlü olunmak şartı ile engelli kardeşi olanların da bu haktan yararlanması talebimizdir.

6-TÜRK TELEKOM SOSYAL TARİFE: Türk Telekom Sosyal Tarife
(sabit ücret 12 lira +3000 dakika şehir içi).

7-TTNET:Fiber İnternet dahil yaş sınırı olmaksızın %25 indirimli.

8- UYDUNET ve TÜRKCELL SÜPERONLINE:Bu hizmetlerde de indirim mevcuttur.

9-ERKEN EMEKLİLİK:%40 ve üzeri çalışan engellilere (kamu personeli ve özel sektörde çalışanlar) erken emeklilik hakkı verilmiştir.

10-EMLAK VERGİSİ MUAFİYETİ:200 metrekareyi geçmemek şartı ile tek evde emlak vergisi muafiyeti vardır.Evin engelli bireyin üzerinde olması gereklidir.
NOT:Kredi çekerek ev sahibi olan engelli çocuğu olanlara da bu muafiyetin sağlanması talebimizdir.

11-ŞEHİRLER ARASI OTOBÜSLERDE İNDİRİM:%40 ve üzeri engelliler için %30 indirim mevcuttur.İnternetten bilet alımlarında indirimli bilet alınamıyor.Bu konuda gerekli önlemlerin alınması için talep oluşturacağız.Bazı otobüs firmaları bilet alımında ”bir otobüste bir engelli için indirim yapıldığını ,diğerleri için indirim yapamayacaklarını”söyleyebilirler.
Ulaştırma Bakanlığından alınan bilgi sonucu şu şekildedir:”Bu durumu yaşayan engelli vatandaşlarımız terminal içinde zabıta,güvenlik görevlisi,terminal dışında emniyet mensuplarının yardımını alarak engelli kontenjanı uygulayan firma hakkında tutanak tutulması ve bakanlığımıza iletilmesi gerekmektedir.”

12-THY İNDİRİMİ:%40 ve üzeri engelliler için%25 indirim mevcuttur.Ancak ekonomik bilet alanlar,internetten bilet alanlar bu indirimden yararlanamıyor.Bu konuda gerekli önlemlerin alınması için talep oluşturacağız.
tekerlekli sandalyede olanlar tek başlarına seyahat etme özgürlüğüne sahip değillerdir.Ayrıca görme ve işitme engellinin ikisine birden sahip olanlar da tek başına seyahat edemezler.Bu kişilerin yanında mutlaka refakatçi bulunmalıdır.

13-MUAYENEDE ÖNCELİK:Tüm hastanelerde muayene sırasında öncelik hakkı vardır.

14-DEVLET TİYATROLARINDA İNDİRİM:Ücretsiz izleme hakkı vardır.Engelli Tiyatroları Kültür Bakanlığı’ndan maddi destek almaktadır.Bazı özel tiyatrolarda ve sinemalarda indirim mevcuttur.

15-MÜZE VE ÖREN YERLERİNDE İNDİRİM:%40 ve üzeri engellilere giriş ücretsizdir.Özel işletilen müze ve tarihi yerlerde indirim hakkını vermeyebilirler.

16-ÖTV VE MTV MUAFETİ: % 90 ve üzeri engelliler için ÖTV ve MTV muafiyetli yeni araç alma hakları vardır.
Kendisi H sınıfı ehliyet sahibi olup ”özel donanımlı araç kullanabilir ” ibareli sağlık kurul kararı alanlar da engel oranına bakılmaksızın(engel oranı %90’ın altında olması halinde. Bakınız http://www.gib.gov.tr/fileadmin/beya…rgirehberi.pdf)
sol ayak veya sol bacak engeli bulunanlar otomatik vitesli araç,sağ ayak veya sağ bacak engeli olanlar otomatik vitesli araçlara engellerine uygun hareket ettirici tadilatlar yaptırarak ÖTV ve MTV muafiyetli araç alabilirler.
Ayrıca bu kişiler özel tertibatlı engelli aracı (%90 ve üzeri engelli olup yakını tarafından araç kullanılacak ise engelli kişinin ortopedik engelli olması şartı ile)ithali ile yurt dışından araç getirtebilirler.
İşitme engelliler bu haktan yararlanamazlar.Ancak araçlarının arkasına işitme engelli işareti sticker takmalıdırlar.
ÖTV indirimli araç alımlarında KDV indirimine özel bir düzenleme bulunmamaktadır.

17-ENGELLİ PARK YERLERİ:Engelli araç park kartı ile engelli araç park yerlerine araç park edebilirsiniz.Ayrıca otobanlarda 15 dakikaya kadar aracınızı yol kenarına çekebilirsiniz.
ÖTV indirimli aracınız için evinizin önüne PARK YERİ yaptırabilirsiniz.Bunun için belediyeye müracaat etmelisiniz.(Sağlık raporu,nüfus kağıdı ve ruhsat fotokopisi ile başvurunuz)

18- TCDD İNDİRİM:Şehir içi ve şehir dışı seferlerinde %40 ve üzeri engellilere %50 indirimli ulaşım imkanı veriyor.Ağır engelliler için bir refakatçisi de %50 indirimli ulaşımdan yararlanır.
Not:2 Ağustos 2013 tarihinde yürürlüğe giren yasa gereği TCDD nin %40 ve üzeri engellilere şehir içi ve şehir dışı uygulayacağı ÜCRETSİZ ULAŞIM hakkındaki uygulama ilgili bakanlıkların hazırlayacağı yönetmelikle belirlenecektir.Bu yasaya göre ağır engelli bireyin yanındaki bir refakatçisi de ücretsiz seyahat edebilecektir.

19-HASTA ALT BEZİ:2 yaşını dolduran çocuklar için 2 yıllık tek doktor imzalı raporla aylık 120 adet bez ödeneği alınmaktadır.

20-CEP TELEFONU HİZMETLERİNDE İNDİRİM: Türkcell ,Telsim ve Vodafon da engellilere özel tarifeler mevcuttur.

21-ONSEKİZ YAŞ ÜSTÜ ENGELLİLİK MAAŞI: Yaşı 18’in üstünde olan, başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek şekilde engelli olduklarını sağlık kurulu raporu ile kanıtlayan, herhangi bir geliri bulunmayan kişilerden, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’nca muhtaç olduklarına karar verilenlere, muhtaçlık hali devam ettiği sürece, 4860 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımından bulunacak tutarda aylık bağlanacak. 18 yaşını tamamlamış engellilerden, talep etmesine rağmen, Türkiye İş Kurumu tarafından işe yerleştirilememiş olanlar için de 3240 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımından bulunacak tutarda aylık bağlanacak. Nafaka bağlanmış ya da bağlanacak olan kişiler, bu düzenlemenin kapsamı dışında olacak.Hane geliri kişi başına asgari ücretin üçte biri oranında düşmelidir.(255 lira)

22-ONSEKİZ YAŞ ALTI ENGELLİ YAKINI MAAŞI: 18 yaşını tamamlamamış engelli olan yakınlarının bakımını üstlenenlerden, geliri, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık tutarın asgari ücretin üçte 1’inden daha az olanlara, 3240 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımında bulunacak tutarda aylık bağlanacak. 18 yaşını tamamlamamış engelli aylıklarında, engeli yakını da genel sağlık sigortası kapsamına alınacaktır.Asgari ücretin üçte biri 2014 yılı ilk yarısı için 255 liradır.

23-ÜNİVERSİTEDE ENGELLİ ÖĞRENCİLER: Üniversitede okuyan engelli öğrenciler ilk yıllarında Kredi ve Yurtlar Kurumuna başvurmalıdır.Engelli öğrencilere üniversite girişlerinde ek puan verilir.Bazı üniversitelerde engelli öğrencilere indirim uygulanmaktadır.Açık Öğretim Fakültesinde ise hiç bir ücret ödenmemektedir.Açık Öğretim Fakültesini mezun olmaları gereken sürede bitiremeyenler öğrenci harcında engel oranlarında indirim yapılarak ödeme yapılmaktadır.
Üstün yetenekli öğrencilerin YÖK tarafından değerlendirilmesi sonucu uygun görülmesi halinde YGS ye girmeden Güzel Sanatlar Bölümlerine kayıt olabilmeleri hakkı getirilmiştir.Bu nedenle Otizmli üstün yetenekli çocuklar da bu haktan yararlanabileceklerdir.

24-EVDE BAKIM MAAŞI: Ağır engelli olup yasaya göre uygun şartları taşıyan engelli çocuk annelerine ”evde bakım ücreti”ödenir.Kişi başına düşecek gelir 2024 yılı ilk yarısı için 510 liradır.Bu miktar asgari ücretin üçte ikisidir.
Hane içinde birden fazla bakıma muhtaç engelli var ise birinci engelliden sonraki engelli iki kişi sayılır.(1 Temmuz 2014’tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.)
NOT:Evde bakım maaşı alanların sigortalanması ile ilgili çalışma devam etmektedir.

25-ENGELLİ ÇOCUĞU OLANLARA NÖBET MUAFİYETİ: Kamu kuruluşlarında çalışan engelli çocuğu olan memur anne ve babalara nöbet ve mesai muafiyeti vardır.
Bakıma muhtaç yakını olan çalışanlara günlük bakım izni konusunda kolaylık tanınması sağlanmıştır.(Başbakanlık Genelgesi 30 Kasım 2010)
TSK da görev yapıp bakıma muhtaç engelli çocuğu olan muvazzaf asker ve sivil çalışanlara Haziran 2013 tarihli yönetmelik değişikliği ile nöbet muafiyeti hakkı tanınmıştır.
NOT:Günlük eğitim ve bakım izninin ENGELLİ BİREYLER YASASINA dahil edilmesi talebimizdir.

26-ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ANNNELERE ERKEN EMEKLİLİK HAKKI:”Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunan annelerin ” yasanın yürürlüğe girdiği 28 Eylül 2008 ‘den sonraki kalan sigortalılık sürelerinden dörtte bir oranında indirim yapılır.Bu haktan Bağ-Kur,SSK,Emekli Sandığı,Tarım İşçileri ve İsteğe Bağlı Sigortalı olan anneler yararlanır.
NOT:Söz konusu hakkın babalara ve vasisi olmak,aynı hanede yaşamak şartı ile engelli kardeşi olanlara da tanınması taleplerimiz arasındadır.

27-ÖZEL EĞİTİM HAKKI: Alınan raporla özel eğitim alması gerektiği belirtilen engelli çocuk için (engel oranı en az %20 olmalı)Rehberlik Araştırma Merkezlerinin değerlendirmesi sonucu Özel Eğitim imkanlarından yararlanır.Bu durumda devletin ödeyeceği miktar en fazla …. liradır.
NOT:Anayasa ,BM Engelli Hakları Sözleşmesi ve 5378 Sayılı Engelliler Yasasında engelli bireylerin ömür boyu eğitimi garanti alınmışken çıkarılan yönetmeliklerle gerek eğitim programının bitmesi gerekse yaş sınırlaması gibi şartlarla eğitimin sonlandırılması konusunda çocuklarımızın haklarının korunması için TBMM Dilekçe Komisyonuna dilekçe verilmiştir.

28-YETİM AYLIĞI VE ENGELLİ MAAŞI ALANLAR: Aylık almaya hak kazanacak şekilde engelli olduğunu belgeleyen çocuklardan yetim aylığı alanların geliri, engelli olması nedeniyle ödenecek aylıktan daha düşük ise aradaki fark Hazine tarafından kapatılacaktır.

29-TAYİN HAKKI: Bakmakla yükümlü olunan kişinin durumu sağlık kurullarınca belirtildikten sonra kamu personeli olan anne ,baba ve kardeşler (vasi olmak şartı var)için atamaya esas karar oluşturur.
NOT:Çalışmaları devam eden Torba Yasada ‘’kendisi veya bakmakla yükümlü olduğu yakınlarından engelli olan çalışana atama taleplerinde özel ve ayrık düzenleme yapılır’’ ifadesi yer almaktadır.Bir sefere mahsus istediği yere atama isteklerine yönelik talebimizin değerlendirilip değerlendirilmediği ilgili yasanın onaylanmasından sonra görebileceğiz.

30-ENGELLİ MEMURUN NÖBET DURUMU:Engelli memura kendi isteği dışında gece nöbet ve fazla mesai hizmeti yaptırılamaz.

31-BAYİİLİKLER: En az 1 yıllık vergi mükellefliği bulunan %40 ve üzerinde sağlık kurulu raporu olan her engelli birey milli piyango genel müdürlüğü tarafından verilen sayısal loto bayiliklerini alabilir.

32-REFAKAT İZNİ: Şubat 2011 ‘de çıkan Torba Kanunda yer alan refakat izninden ”bir kişinin sürekli bakımına muhtaçtır ”ibareli sağlık kurul kararı ile engelli çocuğu olan memurlar da yararlanır.Bu sağlık kurul raporları sürekli kullandığımız sağlık raporlarından farklıdır ve salt izin amaçlı doktorun uygun gördüğü hallerde çıkarılabilmektedir.Çocuğunuzun bakıma muhtaçlığının olduğu hallerde doktor tarafından ”bir kişinin refakatlı bakımına muhtaç olduğu ” hakkında sağlık raporu verilirse yararlanılır.Refakat izninde 3 aylık ücretli izin kullanabilir.Gereği halinde bir kat uzatılabilir ve bu izin amir inisiyatifine bırakılmamıştır.Sağlık kurulu kararı çıktığı gün izin başlar.
Muvazzaf askeri personel için de refakatçi izni uygulaması Temmuz 2012’de 3 ay ile sınırlandırılmış, bu iznin devamında 6ay aylıksız izin hakkı verilmiştir.(29 Ağustos 2013 tarihli Türk Silâhlı Kuvvetleri İzin Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik)

33-ENGELLİ MEMURUN İZİN HAKKI:
T.C.Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünün 03 Aralık 2002 tarihinde yayımladığı B.02.0.PPG.0.12-320-20515 sayılı 2002/58 nolu Genelgesi
3.Madde ‘’Ulusal düzeyde kabul edilen 10-16 Mayıs Sakatlar Haftasının ilk günü ile 3 Aralık Dünya Engelliler Gününde, engellilere yönelik faaliyet gösteren Konfederasyon, bağlı federasyonlar ve derneklerin kamu görevlisi olan yönetim kurulu üyeleri ile kamuda görev yapan tüm engelliler idari izinli sayılacaktır.
Olumsuz hava koşulları nedeniyle valiliklerce okulların tatil edilmesi halinde aynı bölgedeki kamu görevlisi engelliler, ayrıca bir talimat ve talebe gerek kalmadan, belirlenen tatil süresince idari izinli sayılacaktır. ’’

Devlet Memurları Kanununda ilgili maddeler.
Günlük çalışma saatlerinin tespiti:
Madde 100 – Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre merkezde Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca, illerde valiler tarafından tesbit olunur.
(Ek fıkra: 13/2/2011-6111/104 md.) Ancak engelliler için; engel durumu, hizmet gerekleri, iklim ve ulaşım şartları göz önünde bulundurulmak suretiyle günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile öğle dinlenme süreleri merkezde üst yönetici, taşrada mülki amirlerce farklı belirlenebilir. (1)
(Ek fıkra: 13/2/2011-6111/104 md.) Memurların yürüttükleri hizmetin özelliklerine göre, bu madde uyarınca tespit edilen çalışma saat ve süreleri ile görev yerlerine bağlı olmaksızın çalışabilmeleri mümkündür. Bu hususa ilişkin usûl ve esaslar, Devlet Personel Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir.
Günün 24 saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışma saat ve usulünün tespiti:
Madde 101 – (Değişik: 132/2011-6111/105 md.)
Günün yirmi dört saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan Devlet memurlarının çalışma saat ve şekilleri kurumlarınca düzenlenir.
Engelli memurlara da isteği dışında gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilemez.

34-SENELİK İZİN KULLANMA HAKKI: GnKur.Bşk.lığının 29 Nisan 2010 tarihli ‘’Engelli Yakını Olan Personel’’ konulu emrinde ‘’Engelli yakını olan personelin amirlerin inisiyatifi ile yıllık ve mazeret izinlerini parçalara bölerek,diledikleri tarihlerde kullanmaları gibi hususlarda kolaylıklar sağlanabileceği’’ bildirilmiştir.
35-HASTALIK İZNİ:TBMM de kabul edilen madde ‘’evli olmaması şartı ile %70 ve üzeri engelli çocuğu olan memurlara hastalık raporu ile belgelendirmeleri halinde 10 güne kadar mazeret izni (bölümler halinde ya da tamamı alınabilir,anne ve baba memur ise bir kişi tarafından kullanılır) verilir. Bu madde 657,926,211 Sayılı ve Uzman Erbaş Kanununa tarafımdan yapılan talep sonucunda ilave edilmiş ve yaş sınırı kaldırılmıştır.
Bu maddenin yeni torba yasada yer alması beklenmektedir.(Mart 2014)

36-SAĞLIK RAPOR ALIM ÜCRETİ: Engelli sağlık rapor alımı Sağlık Bakanlığına bağlı Devlet Hastanelerinde ücretsizdir.Mart 2013 Sağlık Uygulama Tebliği ile diğer hastanelerde alınan engelli sağlık raporları eğer ilk kez alınıyorsa ücretsiz ancak yenilenen raporlar ücretli hale getirildi.Rapor esnasında yapılan her türlü işlem,test vb. ücretlidir.
NOT:Rapor alımı daha Mart 2013 tarihine dek ücretsiz iken yayınlanan SUT ile ücretli hale getirilmiştir.Bu konuda(var olan hakkın korunması adına)TBMM Dilekçe Komisyonunda dilekçemiz vardır.
NOT:TBMM Dilekçe Komisyonuna verdiğimiz dilekçe de askeri hastanelerden atamaya esas sağlık raporu almak zorunda kalan askeri personelin mağduriyetinden bahsetmiştik.Bu konuda aldığımız sonuç:Artık GATA ‘da sağlık rapor alım işlemleri(siviller de dahil)ücretsizdir.

37-İSTİHDAM: Elli ve üzeri çalışanı bulunan özel sektör şirketlerinde en az %3 engelli personel çalıştırılmaktadır. Bu personelin sigorta priminin tamamı, %3′lük yasal kotasının üzerinde engelli personel çalıştıran özel şirketlerin fazladan çalıştırdıkları engelli personele ait sigorta primlerinin de tamamı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır.

38-TOKİ: TOKİ kampanyalarında uygun şartları taşıyan engellilere öncelikle ”engellilere ait kuraya katılma ”hakkı verilir.Bu kurada kendilerine ev çıkmayanlar ikinci olarak genel kuraya katılma hakları da vardır

39- OTURULAN KONUTTA DÜZENLEME YAPILMASI:Oturulan Konutta Engellilere Uygun Düzenlemeler Yaptırılabilir.
Kat mülkiyeti yasasına tabi olan apartman, site vb. konutlarda yaşayan kişiler getirilen yasal düzenleme ile engeline uygun düzenleme yaptırma olanağına sahip olmuşlardır. 5378 sayılı Yasanın 19. maddesinde;
“Madde 19- 23.6.1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun 42 nci maddesinin birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
Engellilerin yaşamı için zorunluluk göstermesi hâlinde, proje tadili kat maliklerinin en geç üç ay içerisinde yapacağı toplantıda görüşülerek sayı ve arsa payı çoğunluğu ile karara bağlanır. Toplantının bu süre içerisinde yapılamaması veya tadilat talebinin çoğunlukla kabul edilmemesi durumunda; ilgili kat malikinin talebi üzerine bina güvenliğinin tehlikeye sokulmadığını bildirir komisyon raporuna istinaden ilgili mercilerden alınacak tasdikli proje değişikliği veya krokiye göre inşaat, onarım ve tesis yapılır. İlgili merciler, tasdikli proje değişikliği veya kroki taleplerini en geç altı ay içinde sonuçlandırır. Komisyonun teşkili, çalışma usûlü ile engellinin kullanımından sonraki süreç ile ilgili usûl ve esaslar Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından müştereken hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.” hükmü eklenmiştir.
Ayrıca Yasa hükmünde sözü edilen komisyonun kuruluş ve çalışma usülleri ile ilgili “Yapılarda Engellilerin Kullanımına Yönelik Proje Tadili Komisyonları Teşkili, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” 22 Nisan 2006 tarih ve 26147 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

40-ENGELLİ SPORCULAR: Engellilerin profesyonel olarak spor yapmaları için Devlet Bakanlığına bağlı Engelliler Spor Federasyonu vardır.Ulusal ve uluslar arası yarışmalarda madalya alan engelli bireylere YGS olmadan Yüksek Öğrenime yerleşme hakkı verilmiştir.(2013 Aralık)

41-İŞİTME ENGELLİLER:İşitme engelli öğrenciler meslek liselerine sınavsız yerleşebilmektedirler .Ayrıca işitme engellilere okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretimde gündüzlü ve yatılı eğitim hizmeti verilmektedir.

42- ÇALIŞAN ENGELLİLER: Engellilerin çalıştığı kamu kurum ve kuruluşu özelleştirme kapsamındaysa, kapatma ve tasfiye halleri dışında engelli vatandaşlarımız işten çıkartılamaz .Engelli bireylerin çalıştığı kamu kurum ve kuruluşları özelleştirme kapsamındaysa kapatma, tasfiye dışında engelli çalışanları işten çıkaramazlar. Kapatma veya tasfiye halinde işine son verilen engelli vatandaşlar ildeki Türkiye İş Kurumuna başvurmalıdır. Bu durumda iş kaybı tazminatı, kurumun diğer çalışanlara tanıdığı hakların iki katı oranında ödenmektedir.
Engelliler engelliliklerini artırıcı işlerde çalıştırılamazlar.İşveren iş yerinde engelli çalışanın engeline uygun önlemler almak zorundadır.

43-ARAÇ MUAYENE: Araç muayene istasyonlarında engellilere öncelik hakkı vardır.(ÖTV indirimli alınan araçlar için)

44-ENGELLİ SEÇMENLER: Seçimlerde oy kullanacak engelliler için gerekli önlemlerin alınması zorunludur.Seçim kurulları oy kullanım alanlarını oy kullanan engelli vatandaşlar için uygun hale getirmek zorundadır.

45-ÜCRETSİZ ULAŞIM(ÖZEL EĞİTİM İÇİN): Özel eğitime devamlılığın sağlanması ve zorluk yaşanmaması için kurumlar engelli çocuklara ücretsiz taşıma olanağı sağlamak zorundadırlar.
NOT:Bu konuda Torba Yasada bir düzenleme yapılması beklenmektedir.

45-MESLEK EDİNDİRME: Halk eğitim merkezleri, Türkiye İş Kurumu, KOSGEB gibi kamu kurumlarında engellilere özel meslek edindirme kursları açılmakta, bu kursları bitiren engellilere iş yerleştirmelerde öncelik tanınmaktadır.

46-ENGELLİ MAAŞLARI VE HACİZ: Engelli bireyin aldığı sosyal yardım kapsamındaki maaşlar(2022 yasası gereği bağlanan ve evde bakım maaşları)haczedilemez.

47-DENİZ YOLLARI ULAŞIM: Deniz yolları şehir içi ve şehir dışı ulaşımda %40 ve üzeri engellilere indirimli tarife uygulanmaktadır.%40 ve üzeri engellilere ücretsiz seyahat hakkının uygulama usulleri ilgili bakanlıkların çıkaracakları yönetmelikle belirlenecektir.Buna göre ağır engelli bireyin yanındaki bir refakatçisi de ücretsiz seyahat hakkından yararlanabilecektir.

48-ENGELLİ KİMLİK KARTI: Tüm bu haklardan yararlanmak için ”engelli kimlik kartı ”beyanı yeterlidir. Daha önceden ‘’Özürlüler İdaresi Başkanlığı’’ibareli kimlik kartı alanların kartlarını ‘’Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’’ibareli kart ile değiştirmek için müracaat etmeleri gerekmektedir.Ayrıca yakın zamanda ağır engellilerin engelli kimlik kartlarında ‘’REFAKATLİ’’ ibaresi yer alacağı açıklaması Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğünce yapılmıştır.Bu konuda henüz duyuru yapılmamıştır.Bu nedenle ağır engelli olanların kart yenileme işlemi için bu duyuruyu beklemeleri yerinde olacaktır.
Bu kart için İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne müracaat gerekir.
Ankara’da Ulus Anafartalar Caddesinde eski Adliye Binası yanındadır.
Engelli raporu(aslı ve fotokopisi ile),nüfus cüzdanı ve bir resim ile müracaat ediniz.

49-ENGELLİ SORUNLARI DANIŞMA:Tüm bu haklar konularında Alo 183 Aile, Kadın, Çocuk, Engelli ve Sosyal Hizmet Danışma Hattı’ndan da yönlendirme alınabilir.

50-FİZİK TEDAVİ SEANSLARI:Uygun rapor alındığında engelli bireyin durumuna göre devlet hastanelerinde fizik tedavi alınabilir.
SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİNDE FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON
4.5.4.F-1- Sağlık raporlarının düzenlenmesi (1) Fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarının Kuruma fatura edilebilmesi için; a) 30 seansa kadar (30. seans dahil) olan fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları için fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzman hekimince, b) SUT eki “Bölge/Seans Kontrolüne Tabi Olmayan Tanı Listesi” nde (EK-9/B) yer alan tanılarda 30 seans sonrası devam edilecek tedaviler için; 1- 31-60 seansa kadar (60. seans dahil) olan fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları için en az bir fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzman hekiminin yer aldığı (sağlık hizmeti sunucusunda birden fazla fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzman hekimi bulunması durumunda sağlık kurulu bu hekimler tarafından oluşturulacaktır) sağlık kurumu sağlık kurulunca (ayaktan tedavilerde resmi sağlık kurulunca), 2- 60 seans üzeri olan fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları için en az bir fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzman hekiminin yer aldığı (sağlık hizmeti sunucusunda birden fazla fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzman hekimi bulunması durumunda sağlık kurulu bu hekimler tarafından oluşturulacaktır) üçüncü basamak sağlık kurumu sağlık kurulunca, sağlık raporu düzenlenmesi gerekmektedir.
51-YGS TABAN PUAN:Engellilere YGS taban puanı 100 puan olarak belirlendi.(20 Aralık 2013 YÖK açıklaması)

52-ORTA ÖĞRETİMDE ORTAK SINAVLARDAN MUAFİYET:Orta ve ağır düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip engelli öğrenciler ortak sınavlardan muaftır.Görme engelliler ve az görenler için sınav süresine ek süre verilir.
NOT:Otizmli öğrencilerin de ortak sınavlardan muaf tutulmaları taleplerimiz arasındadır.Bu çocukların sınava girip girmeyecekleri kararının BEP ve ailenin görüşleri alınarak verilmesi gerekmektedir.
53-MUHTAÇ AYLIĞI:Vakıflar Genel Müdürlüğünce, vakfiyelerde yer alan hayır şartlarının yerine getirilmesi amacıyla 27.09.2008 tarihli ve 27010 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ” Vakıflar Yönetmeliği” hükümleri gereğince muhtaç aylığı bağlanmaktadır.
MUHTAÇ AYLIĞINDAN YARARLANMA ŞARTLARI:
Annesi ya da babası olmayan muhtaç çocuklar ile % 40 ve üzeri engelli olan muhtaçlara;
Sosyal güvencesi olmaması,
Herhangi bir gelir veya aylığı bulunmaması,
Mahkeme kararı veya kanunla bakım altına alınmamış olması,
Gelir getirici taşınır ve taşınmaz malı mevcut olmaması veya olup da bunlardan elde edeceği aylık ortalama gelirinin bu yönetmelikle belirlenen muhtaç aylığı miktarını geçmemesi,halinde muhtaç aylığı bağlanır.
BAŞVURU İÇİN GEREKLİ BELGELER:Muhtaç aylığı başvuru formu,Engelliler için engelini belirten sağlık kurulu raporu.
BAŞVURU YERİ VE ŞEKLİ:Muhtaç aylığı talebinde bulunan kişiler başvuru formunu doldurup imzaladıktan sonra engelli ise engelini belirten sağlık kurulu raporunu ekleyip, ikamet ettiği ilin bağlı olduğu Vakıflar Bölge Müdürlüğüne şahsen, posta yoluyla veya Genel Müdürlüğün internet sitesi üzerinden başvuru yapabilirler. 2014 yılında muhtaç engelliler ile yetim çocukların her birine aylık olarak 482,10 TL ödenmektedir.
Ayrıntılı Bilgi için T.C. Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü linkini tıklayınız.

54)ENGELLİ MEMUR VE ENGELLİ ÇOCUĞU ,BAKIMA MUHTAÇ YAKINI OLAN MEMURLARIN TAYİN HAKKI
Devlet Memurları Madde 72: “İlgili mevzuatı uyarınca verilecek rapora göre kendisi, eşi veya birinci derece kan hısımlığı bulunan bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri engelli olan memurların engellilik durumundan kaynaklanan yer değiştirme taleplerinin karşılanması için düzenlemeler yapılır.”
EK MADDE 39.- Devlet memurlarının, hayatını başkasının yardım veya bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede engelli olduğu sağlık kurulu raporu ile tespit edilen eşi, çocukları ile kardeşlerinin, memuriyet mahalli dışında resmî veya özel eğitim ve öğretim
kuruluşlarında eğitim ve öğretim yapacaklarının özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından
belgelendirilmesi hâlinde, ilgilinin talebi üzerine eğitim ve öğretim kuruluşlarının bulunduğu
il veya ilçe sınırları dahilinde kurumunda bulunan durumuna uygun boş bir kadroya ataması
yapılır.

55)KORUMALI İŞ YERLERİ:
Zihinsel yetersizliği olan %40 ve üzeri engelli olanlar için Korumalı İşyerleri açılması konusunda yasal düzenlemeler yapılmıştır.(Şubat 2014)
Düzenleyen:Y.Hemşire Ayşe SARI
SİME-SEN ENGELLİLER KOMİSYONU BAŞKANI
TSK ELELE VAKFI GATA ÖZEL EĞİTİM VE REHABİLİTASYON MERKEZİ