Sırt çantaları münasip kullanıldığında okul çocukları için okul kitap ve gereçlerini taşımada en pratik yol. Uzmanlar çocukların çantalarını elinde ya da tek omzunda taşımaması yönünde uyarıyorlar.
Sırt çantaları yükün vücudun kuvvetli kasları üstünde dağıtılması için tasarlanmıştır; Yalnız aile eşrafının aralıkla çocuklarının boynunda ve sırtında ağrı olduğunu veya olmadığını sormaları lazımdır. Ağrının yanında; Elde uyuşma, karıncalanma varsa gözardı etmeyip, kesinlikle uzmana danışmalıdırlar. Memorial Şişli hastanesi fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümü’nden uz. Dr. Rıza nejat, okul devresinde sırt çantası kullanımı sebebiyle sıkça görülmekte olan ağrılar ve tedavi şekilleri hakkında bilgi verdi.
Sırt çantalaları münasip kullanılmaz ise çocuklarda türlü kas, eklem ve sinir zedelenmelerine bağlantılı olup ağrı ve uyuşmalar görülebilir.
Ağır çanta bel sancısına sebep olmaktadır
Özellikle çantanın askılarının uzun ve gevşek oluşu halinde vücudun ağırlık merkezinin ardına kayması sonucu bel kaslarında çok fazla zorlanma ve ağrı oluşur, dikkate alınmazsa ileri yaşlarda hiperlordoza bağlı bel sancıları meydana gelir.
Çanta tek taraflı takılmamalı
Çanta ağır olacak olursa ve/veya tek taraflı omuz askısı yararlanılacak olursa kas zorlanmalarına sebep olmaktadır. Özellikle boyun süratli çoğaldığı yaşlarda tek el ya da omuzla taşınan çantalar omurgada sağ ya da sola eğilmeler ( Skolyoz ) Gibi duruş bozukluklarına sebep olabilmektedir.
Omuz askıları yumuşak olmalı
Çantadaki omuz askıları geniş ve yumuşak oluşu omuz üstünde yükün eşit dağılmasına yardım eder, dar ve katı bulunan omuz askıları kasın belli başlı noktalara ağırlığın binmesi sonucu dolaşım bozukluğu ve ağrıya sebep olmaktadır.
El, kol ve bacaklarda ağrıya dikkat!
Çantanın omuz askılarının ince olması ve çantanın ağır olarak bulunması halinde sinirlere yapılan baskı ile el ve kola giden sinirlerde zedelenme sonucu ağrı ve uyuşmalar görülür. Ağır çanta taşıma veya tek taraflı taşıma halinde boyun kaslarında gerginlik, ensede ağrı ve gerilim baş ağrısı yapabilir. Özellikle ağır ve uygunsuz şekilde sırt çantası taşıyan ve basamak veya merdiven çıkmaları halinde bacaktaki kaslarda zorlanma ve ağrılar görülebilir.
Sırt çantası ile ilişkili zedelenmeleri bertaraf etmek adına dikkatte bulunulması lazım olan hususlar:
1-sırt çantası hafif olmalıdır: sırt çantası çocuğun ağılığının %10- 15 ini geçmemelidir. Bu da ilkokul çocuğu için 3-5 kg ve daha üstü öğrenimler en fazla 8kg dir. Eğer okul sebebiyle çocuğun taşıdığı yük ağır ise öğretmen ya da okul yönetimiyle konuşup hafifletmenin yolları aranmalıdır.
2- sırt çantasında ağır bulunan eşyalar çantanın sırta bakan tarafına, hafif olanlar ise sırttan uzak bulunan kısma, küçük ve hafif olanlar çantanın ceplerine yerleştirilebilir, ağırlık çantanın sağ ve solunda eşit dağıtılmalıdır.
3-her zaman askıları omuzlar üstünde münasip şekilde oturtarak ayarlayınız ve her kez yük ek edildiğinde tekrar askı ayarlarını kontrol ediniz ve yükün yeterli miktarda yardımcı gördüğünden emin olunuz.
4- Çocuğunuzu sırt çantasının münasip kullanması için eğitiniz. Uygunsuz kullanımının boyun ve omurgaya vermiş olduğu zararlar hakkında bilgilendiriniz.
5- sırt çantası taşırken intizamlı durmaya alışması için çocuğunuzu uyarınız, İlaveten boyun ve sırt kaslarının gelişip güçlenmesi için etkin olmaları ya da egzersiz yapmalarını sağlayınız.
Sırt çantası alımında ve kullanımında dikkatte bulunulması lazım olan hususlar:
1-uygun çanta seçme:
Geniş askılı ve iyi omuz pedi bulunan sırt çantası seçin. İnce olanlar omuzun belli noktasına çok fazla bası sonucu dolaşım bozukluğu ve ağrıya sebep olmaktadır.
Çift askılı sırt çantası seçin, tek taraflı olanlar yükü eşit dağıtamazlar.
Sırt pedi iyi olmalıdır, ince olarak bulunanlarda çantadaki katı objeler veya kitap köşe uçları sırta batarak huzursuz eder.
Bel kayış bağlanması ağır yükün daha da eşit dağıtılmasını temin eder.
Çantanın kedisinin hafif olması gerekmektedir.
Üzerinde tekerlek olanlar kısacası roler sırt çantası hususiyetle oldukça ağır taşıyan öğrenciler için merdiven çıkarken daha rahat olabilir.
2-uygun çanta kullanımı:
Sürekli olarak çift taraflı kullanın. Tek omuza atılmakta olan çanta belli başlı kaslarda zorlanmalara sebep olmaktadır.
Çanta bedene yaklaşacak biçimde askılarını sıkılaştırın. Askılar çantayı 5 cm bel’in üzerinde tutacak biçimde olmalıdır.
Sırt çantası hafif olmalı ve kesinlikle öğrencinin kilosunun % 20 sini aşmamalıdır.
Sırt çantasının tamamını kullanmayı düşkünlük şekline getirin. Ağır olanları sırta yakın ve ortaya yerleştirin.
Çanta her gün kontrol edilmeli ve gereksinim olmayan ağırlıklar atılmalıdır.
Sırt çantası taşırken yerden bir şey almış olduğunuzda dizlerinizi kırarak ve çömelerek alın, öne eğilmekten kaçının.
Ağır çanta taşımak mecburiyetinde olanlar ise sırt ve bel kasları kuvvetlendirici egzersizler yapmalarında fayda mevcuttur.
3- aile eşrafının yapıyor olması gerekenler:
Çocuğunuza her hangi bir ağrı ya da rahatsızlık olduğunda kesinlikle anlatmarını tavsiye edilmelidir. Bu ağrılar kesinlikle göz arkası edilmemelidir.
Okul ile aile ilişkisi mühimdir bu kadar yük taşımalarının gerekip-gerekmediği hakkında bilgi ediniz.